ALS hastalarına robot kol müjdesi

Sakara Üniversitesi’nde (SAÜ) Amyotrofik Lateral Skleroz (ALS) hastalarının hareket kabiliyetlerini artırmaya yönelik yapay zeka destekli robot kol geliştirildi. SAÜ Elektrik Elektronik Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Muhammed Kürşad Uçar, yaklaşık 5 yıl önce ALS hastalarının günlük yaşamlarını kolaylaştırmak için proje hazırladı.

Bölüm öğrencilerin dönüşümlü olarak yer aldığı proje kapsamında yürütülen çalışmalar sonucu, beyindeki elektriksel hareketleri ölçmede kullanılan elektroensefalografi (EEG) başlığı aracılığıyla çalışan robot kol üretildi. TÜBİTAK’tan da destek alınarak geliştirilen robot kolun ticarileşmesi için çalışmalar devam ediyor.

Evde kullanabilir bir sistem tasarlandı

Doç. Dr. Muhammed Kürşad Uçar, projede yer alan bölüm öğrencileriyle yapay zeka destekli robot kol geliştirdiklerini anlattı ve ekledi: “Amacımız ALS hastalarının satranç oynama, su içme, masanın üzerinden bir şey alma gibi belirli ihtiyaçlarını karşılayabilecek ve sadece beyin sinyaliyle çalışan bir donanım gerçekleştirmek. Geliştirdiğimiz prototip sistem yüzde 97 doğruluk oranıyla çalışıyor” dedi.

Uçar, yapay zeka modüllerini kendilerinin oluşturduğunu aktararak, şöyle devam etti: “Kendimiz işleyip makineye gönderebiliyoruz. Şu ana kadar 20’den fazla öğrenci bu proje için çalıştı. Nihai aşamada insanlar bunu alıp evde kullanabilir. Bir de bunun ileri safhasında dış iskeleti geliştirebilir. Bu gördüğümüz robotu vücudumuzu tamamen saracak şekilde mekanik bir hale getirebiliriz. Mekanik hale getirdikten sonra ALS hastaları kalkıp yürüyebilecek konuma gelebilir. Yani başlangıçta ona su vermek için kullanırken ikinci aşamada ona dış iskelet olarak evin içerisinde yürüme kabiliyeti kazandırma hedefimiz var. Tabii onun için de biraz daha donanımın gelişmesi gerekiyor.”

TÜBİTAK ödüllü proje 1 yıl içinde tamamlanacak

Geliştirdikleri yapay zeka destekli robot kolun, EEG başlığı aracılığıyla masa üzerinde bağımsız şekilde çalışabildiğini anlatan Uçar, “Projemizi gerçekleştirmeye başladıktan sonra motivasyon kaynağı olarak TÜBİTAK’a başvuru yaptık. Oradan desteklenmesine onay çıktı. Aldığımız bütçeyle projemizi geliştirmeye devam ediyoruz. Oradan da bir ödül verildi. Bir yıl süre içerisinde projeyi tekrar tamamlayıp teslim edeceğiz” diye konuştu.

SAÜ Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü öğrencisi Ömer Göker projenin iki temel kısmının olduğunu dile getirdi: “Robot kol kısmı ve yapay zekayla beyin sinyallerini işleme kısmı. İlk olarak robot kol yazılım kısımlarını, robot kolun kurulum kısımlarını gerçekleştirdik. Daha sonra yapay zekayla beyin sinyallerini işleme kısmına geçtik. Beyin sinyallerini alarak yapay zeka modelinden sorgulatıyoruz. Sağ ve sol olarak çıktı alabiliyoruz. Yani sadece düşünerek sağ ve solu algılayabiliyoruz. Buna göre de robot kola belli görevler yaptırıyoruz. Bu proje geliştirilirse gerçekten insanlığa faydalı bir hale gelebilir” ifadelerini kullandı.